таулы жердегі қимылдарды тылдық қамтамасыз ету

(Тыловое обеспечение действия в горах)

таулы жерлердегі батальонды тылмен қамтамасыз ету бөлімшелерді ұрысқа қабілетті түрде ұстап тұру және жүктелген тапсырмаларды орындау үшін оларға қолайлы жағдайлар жасау мақсатында жүзеге асырылады. Таулы жерлердегі бөлімшелердің ұрыс қимылдарын ұйымдастыруы мен жүргізуі, жауынгерлік тапсырмаларды орындауы-ның айрықша әдіс-амалдары оларды тылдық қамтамасыз етуге ерекше талаптар қояды. Әскерлердің таулы жердегі әрекеттері кезіндегі тылдық қамтамасыз ету міндеттері жазық жердегі тыл міндеттеріне орайлас болғанымен, қатаң табиғи ерекшеліктерін жеңуге қажет қосымша қиыншылықтарға байланысты олардың орындалуы айтарлықтай күрделі. Тылды ұйымдастыру үшін нақты бағыттағы жолдардың саны мен сапасы, олар өтетін жергілікті жер бедері, сол жолдарда қолдануға болатын көлігі шешуші рөл атқарады. Бөлімше командирі ұрыс қимылын дайындау кезінде қимыл өткізілетін ауданның ерекшеліктерін, жыл және тәулік уақытын есепке ала отырып, бөлімшелерді оқ-дәрілер, жанар-жағармай материалдарымен, азық-түлікпен, сумен, тау жабдықтары заттарымен, жоғары өтімді машиналар құралдарымен және жүк таситын жануарларға қажетті жем-шөп пен тағалау материалдарымен өз уақытында, толық қамтамасыз ету шараларын жүргізуі керек. Әдетте, бөлімшелердегі материалдық құралдар қоры жай жағдайларға қарағанда, әсіресе қорғаныста ұлғаяды. Бөлімшелер командирлері тұмау ауруларының, үсікке шалдығу, күн тию мен күю, ашық күн жарығының көзді қарықтыруы және тау ауруының пайда болуының алдын алу, науқастар мен опырылым (көшкін) кезінде зардап шеккендерге жәрдем көрсету, сондай-ақ жарақаттанғандар мен ауруларды эва-куациялау кезінде суықтан, ыстықтан, қолайсыз ауа райынан қорғау тұрғысында уақтылы шаралар өткізеді. Жауынгерлік машиналарда — атыс оқ-дәрілерінің 2—2,5 ұрыстық толымы, құрғақ тамақ үлесінің 3—5 тәуліктік азығы, батальон көлігінде — 1 оқ-дәрі толымы, 2 жанармай қоры, 7 тәуліктік азық-түлік ұсталады. Толығымен алғанда материалдық құралдар қоры батальонның (ротаның) 5—6 тәуліктен кем емес уақыт бойы, сырттан көмексіз, өз күшімен ұрыстық қимылдар жасауын қамтамасыз етуі керек. Тылмен қамтамасыз етуді ұйымдастыру кезінде айналып өтетін жасақтар және әуе десанттарын материалдық, медициналық қамтамасыз ету мәселелеріне айрықша назар аударылады. Белгіленген бағыттарда әрекет ететін бөлімшелерді қамтамасыз ету үшін (бөлімдерде) басқару пункттері тағайындалады. Әскери жарақтандырудың роталық пункті қатынас жолдың жасырын орнында немесе оқ-дәрілерді взводқа жеткізу үшін ыңғайлы сүрлеу жолдарда рота бөлімшелеріне жақын орналасады. Жолы қиын жерлерде әрекет жасау кезінде бөлімшеге ыстық тамақ жеткізу мүмкін болмаған жағдайда жеке құрамға құрғақ азық-түлік үлесі беріледі немесе сол жерде дайындалады.

Батальоннан қашықта өз бетімен, жолы қиын бағытта әрекет ететін рота ыстық тамақ жасау үшін кіші көлемді ас үймен, ал қажет болса қоры бар көлікпен қамтамасыз етіледі. Таулы аудандарда ұрыс әрекетін жүргізу кезінде бөлім мен бөлімшелерді өз уақытында сумен қамтамасыз етуге айрықша көңіл бөлінеді. Ұрыс қимылдары өтетін жерде су көздері болмаған жағдайда рота мен взводтарға су батальонның көлік құралдары, тікұшақтар арқылы жеткізіледі. Ішуге немесе тамақ дайындауға арналған су радиоактивті және улағыш заттармен, сондай-ақ бактериялық құралдармен зақымдалмағанын тексергеннен кейін ғана қолданылады.